2017 yılında Katalan özerk bölgesinde düzenlenen bağımsızlık referandumu, Kuzey Irak Kürdistan Özerk Yönetimi’nde düzenlenen referandumla birlikte bir çok anlamda uluslararası sistemi sarsan, statükoyu endişelendiren revizyonist hareketler olmuştu. AB gibi çok halklı ve yer yer ulus devlet özelliklerinin sağlam biçimde sürdüğü bu ülkede, İspanyol muhafazakar hükümeti, hareketi yasadışı ilan edip, bağımsızlık yanlısı birçok politikacıyı yargılamaya başlamış, Şubat 2019 tarihinde başlayan bu yargılamalar 14 Ekim 2019 tarihinde karara bağlanmıştı.

Ulusların Kaderini Tayin Hakkı’nı tanıyan, tüm Dünya’da yaşanan çeşitli etnik çatışmalara taraf olan Avrupa Toplumu açısından, üye devletlerinden birinde yaşanan bu gelişme bir sınav halini de temsil etmekteydi. Verilecek veya verilmeyecek olan tepkiler, Kuzey İrlanda, Bask, Sardunya, İskoçya gibi dolaba kaldırılmış bir çok ayrılıkçılığın yakın gelecekte nasıl şekilleneceğine ilişkin örnekler verecekti.

Verilen karar sonucu 9 müşteki hakkında 9 ve 13 yıl arası hapis cezası verildi. Suçlamalar iki formülasyonda birleşmişti: anayasal düzene isyan ve kamu fonlarının yasadışı kullanımı. Ancak yargılama sürecinde ‘isyan’ ile suçlanan, çeşitli eski bakanları, hükümet sözcülerini içeren yargı, suçlamalarını ve verdiği kararları itaatsizlik gibi başka bir seviyede vermiş oldu.

Bağımsızlık sonrası düzenlenen gösterileri zorla dağıtan, bağımsızlık kararını tanımayan ve bir çok bağımsızlık yanlısı Katalan siyasetçinin (Puidgemont gibi) sürgün hayatı yaşamasını dayatan İspanyol rejimi, Franco sonrası belkide en sıcak dönemlerinden birini sert usullerle geçiştirdi. 

Mahkeme kararı İspanyol siyasetçilerin farklı seviyelerde tepkileri ile karşılandı. Örneğin İspanyol başbakanı Pedro Sanchez, ‘yargılama sürecinin adil ve şeffaf olduğunu, İspanyol hükümetinin görevinin düzeni ve demokrasiyi sağlayarak kaldığı yerden devam edeceğini ve ayrıca yargılamaların fikirleri yargılamadığı, suçluları yargıladığını‘ savundu. * Bir çok bağımsızlık yanlısı deklerasyonlarda görülen sıradan bir reaksiyon Katalan ayrılıkçılığı ve veya bağımsızlıkçılığı açısından tekrar görülmüş oldu. Muhalefet lideri, Podemos (Öfkeliler) partisinin genel sekreteri Pablo İglesias ise mahkeme kararını demokratik olarak nitelemedi ve tarihe geçecek bir karar olduğunu vurguladı.*

AB Komisyonu sözcüsü Mina Andreeva ise … kararın İspanyanın ulusal hakkı, yetkisi dahilinde olduğunu, AB komisyonunun İspanyol anayasal düzenine tamamen saygı duyduğunu, bu saygının hukuki anlamda da geçerli olduğunu işaret etti. Protesto hakkının (karar sonrası yaşanan tepki protestolarını kastederek) AB çapında tanınan temel bir hak olduğunu vurguladı.

AB’nin ulusal yetkileri aşmama, zarar vermeme isteğinin bir başka örneği olarak ele alınabilecek bir örnek daha oluşmuş durumda. Katalan bağımsızlığı, herhangi bir kriz, savaş ve benzeri afeti durumun olmadığı, Avrupa’nın en gelişmiş bölgelerinden birinde henüz istediği siyasi kazanımları elde etmiş değil. Ancak İspanyol hükümeti, başka örneklerde devlet zoru, yasadışılaştırma gibi önlemleri sonuna kadar körüklemekten imtina etmekte.

18 Ekim 2019 tarihi ile birlikte Katalanya bölgesinde genel grev ilan edildi. Şehirde çeşitli sivil itaatsizlik ve blokajlar uygulayan Katalan milliyetçileri ayrıca Barselona uçuşlarını da durdurdu. Protestolar karşısında İspanyol rejimi 100 kadar protestocuyu gözaltına aldı ayrıca eylemler esnasında yaralananlar oldu.*

2008 krizi sonrası hızlanan ayrılıkçılık, 2019 ile birlikte kendisini daha da keskinleştiren İspanyol bütünselliği ile karşı karşıya. Puidgemont’un sivrilip bir lider olup olamayacağı, halkın nasıl alternatifler üreteceği ise önemli ve ilginç bir konu.*

Okumaya devam et “Uluslararası Bülten 1: Katalan Bağımsızlığı Yargılanıyor”